Nafaka, dünya genelinde birçok ülkenin evlilik hukukunda yer alan, eşler arasındaki ayrılıktan sonra geliri düşen eşe geliri yüksek eşin sağladığı ödeneğe denmektedir. Kendi içerisinde çeşitleri olan nafakanın, gelirlere göre hesaplanmasıyla ve ailedeki çocuk etkenine de dikkat edilerek miktar ortaya çıkarılmaktadır. Nafaka nedir nafaka nasıl hesaplanır adlı yazımızda nafakanın içeriği ve hesaplanması ile ilgili detaylı bilgiler aktarılmaktadır.
Nafaka Ödemek Ne Demektir?
Nafaka, eşler arasındaki ayrılıktan sonra maddi durumu düşen kişinin maddi durumu yüksek olandan aldığı ödemedir. Nafaka alacak kişinin kusuru diğer kişiden yüksek olmamak şartıyla aile mahkemeleri tarafından hesaplanan miktarda düzenlemeler gerçekleştirilir. Nafaka, sadece kadınlara değil erkeklere de bağlanabilir. Sadece kadınlara bağlanması yönündeki oluşan algının temel sebebi gelir adaletsizliği ve çalışan toplum yapısının çoğunluğunu erkeklerin oluşturmasıdır.
Nafaka aile mahkemelerinde 4 çeşit olarak değerlendirilmektedir. Çeşitlerin değerlendirmeleri ve işlemleri farklıdır. 4 çeşit nafaka iştirak, yoksulluk, yardım ve tedbir olarak sıralanmaktadır.
İştirak Nafakası Nedir?
İştirak nafakası çocuklar üzerinde tanınan bir nafakadır. Boşanma sonucunda velayet verilen eşe, diğer eş tarafından çocuğun eğitim ve bakım giderlerini karşılaması için gelir düzeyiyle bağlantılı şekilde verdiği parasal destektir. Bu nafakada diğer nafaka çeşitlerine istinaden kusur oranlarına bakılmaz. İştirak nafakası belirli nedenlerle sonlanabilir. Bunlar, iştirak nafakasını alan çocuğun 18 yaşını doldurması, ergin kılınması veya evlenmesidir. Çocuğun eğitim süreci devam ediyor ise yardım nafakası şeklinde tekrardan başvuru yapılabilir.
Yardım Nafakası Nedir?
Yardım nafakası, kişinin yardım edilmediği takdirde yoksul seviyelere düşecek olan üst soy, alt soy ve kardeşlerine verdiği nafaka türüdür. Bu kişilerin birbirlerine yardım yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kişilerin dışında yer alan akrabaların yardım yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu nafaka türünün boşanma ile ilgisi yoktur. Aile mahkemelerinde ayrı davalar olarak görülebilir.
Yoksulluk Nafakası Nedir?
Boşanma davalarında gelir düzeyine bağlı olarak sağlanan nafakaya yoksulluk nafakası denmektedir. Boşanma gerçekleştiğinde yoksulluğa düşecek olan eşin diğer eşten, yaşamını devam ettirebilmek amacıyla talep edebileceği nafaka çeşididir. Burada dikkat edilmesi gereken durum, nafaka talep eden kişinin talep ettiği kişiden daha fazla kusurlu olmaması gerekmektedir.
Yoksulluk nafakası, boşanma davası sonuçlandıktan sonra ihtiyaca olan eşe tek seferde veya her ay taksitler şeklinde ödenebilir. Davanın sonucuna göre değişkenlik gösterebilir. Boşanma davası sonuçlandıktan sonra nafaka istemiyle tekrardan dava başlatılabilir.
Boşandıktan sonra kişilerden birinin yaşam standartları düşüyor ise yoksulluk nafakası talep edebilir. Yoksulluk nafakası talep edebilmek için yaşam standartları esas alınmaktadır. Kanunda yer alan maddelere göre nafaka verilmeye başlandıktan sonra süresiz olarak devam etmektedir. Ancak bu durumu bozan sebeplerde bulunmaktadır. Nafaka alan tarafın başka biri ile aynı evde yaşamaya başlaması, evlenmesi veya maddi olarak durumunun iyileşerek yaşam standartlarının yükselmesi sebebiyle nafaka sonlandırılabilir. Ayrıca bu sebeplerde nafaka miktarı azaltılabilir veya arttırılabilir.
Tedbir Nafakası Nedir?
Tedbir nafakası, nafaka çeşitleri arasında geçici olarak tanınmaktadır. Boşanma davası sırasında veya boşanma davası sürecinde eşlerin geçinme, barınma, bakım ve ihtiyaçları gibi giderlerine tedbir amacıyla sağlanan nafakadır. Tedbir nafakası, boşanma süresi boyunca talep edilmese de hakim tarafından gerekli görülmesi halinde karara bağlanabilir. Tedbir nafakası sırasında kişilerin kusur oranlarına bakılmaz.
Nafaka Nasıl Hesaplanır?
Nafaka, belirlenirken çeşitli nedenler dikkate alınmaktadır. Nafaka miktarının belirlenmesinde hakimin takdir yetkisi de bulunmaktadır. Tarafların sosyal ve ekonomik durumları incelendiğinde, kişilerin geliri, çalıştığı pozisyonlar, iş durumu, ailenin daha önceki yaşam standartları gibi kriterler dikkate alınır. Nafaka hesaplanırken, nafaka talep eden kişinin gelir yapısını ve varsa çocuğun ihtiyaçlarını da dikkate alarak miktarı belirlemektedir.
